Zarafet: Porsche 911

7 min readNov 19, 2020

Sanıyorum ki Porsche denince akla ilk gelen şey 911 modelleridir. Zira marka tarihi boyunca en popüler model Porsche 911! Bir milyonun üzerinde üretilmiş 911’in bu denli sevilmesine şaşmamak gerek. Gerçekten bir mühendislik dehası. Mühendislikten de öte, tam bir tasarım harikası. Sadeliğinin zarafeti ve sınırları zorlayan gücüyle şüphesiz çok iyi!

Gerek Turbo modelleri olsun gerek Carrera modelleri olsun, 2020 yılında bile, hâlâ ikonikliğinden ödün vermemiş bu arabaların tarihine bakmaya ne dersiniz?

Porsche 1947 yılında Ferry Porsche, tam adıyla Ferdinand Anton Ernst Porsche, tarafından kurulmuştur. Porsche spor arabaların yanı sıra traktör, uçak motoru gibi daha farklı teknolojiler de üretmiştir. Yine de spor araba konusunda Porsche’nin başarısı su götürmezdir. Hatta McLaren Formula1 araçları Porsche motoruyla birçok başarıya imza atmıştır.

İlk 911, 1963–64 yıllarında üretilmiştir. 1970'ten beri spor araba camiasında özel bir yeri olan Porsche, bu başarıyı ilk olarak 911 ile yakalamıştır.

911 genellikle fabrika & yarış takımları tarafından modifiye edilmiş ve yarışlar gibi özel amaçlarla kullanılmıştır. 911'e tüm zamanların en iyi yarış aracı da denmiştir.

Porsche 911 aynı zamanda Ford Model T, Mini, Citroén DS ve Beetle gibi araçlardan sonra en çok ödül kazanan otomobil olmuştur.

Ferry Porsche 911 hakkında şunları söylemiştir:

Afrika’da safari yaptıktan sonra Le Mans yarışlarına katılabileceğin, ardından New York caddeleri üzerinden tiyatroya gidebileceğin dünya üzerindeki tek araba.

1. Nesil: Porsche 901–911/912 (1963–1973)

911’in temelleri 1957–58 yıllarınsa atılmıştır. Lansmanı ise 1963 Frankfurt Otomobil Fuarı’nda yapılmıştır. 1964 yılında satışa sunulmuştur.

Porsche 356’nın yerine geçmesi planlanan 911 tasarımında Ferry Porsche özel yönergelerde bulunmuştur: 356 ile boyut açısından benzer ancak tekerlek boşluğu için 7.8 inch fazladan uzunluk ve ikonik arka tasarımı.

Porsche bu modeli 901 adıyla sunmayı planlıyorken Peugeot ortasında 0 olan 3 rakamlı model isimlerinin kendilerine ait olduğunu savununca 911 ismi daha cazip gözükmüş ve bunda karar kılınmıştır.

Porsche 911S, 1966 yılında 225km/h hızla Almanya’da üretilen en hızlı araba namına da sahiptir.

2. Nesil: Porsche 911/912 G Model (1973–1988)

Eylül 1973'te Frankfurt’ta lansmanı yapılan 2. nesil Porsche’ler “ducktail” isimli meşhur Porsche kuyruğuna -arka spoiler- sahiptir. Daha da net olmak gerekirse bu kuyruk ilk olarak 1974 model 911 Carrera RSR 3.0 ‘da görülmüştür.

70'li yıllarda Porsche 917–911 gibi modellerle bir çok motorsport başarısı kazanmıştır ve dolayısıyla adından söz ettirmeyi başarmıştır.

72–73 yıllarında giriş seviyesi 911T, orta düzey 911E ve üst düzey 911S olmak üzere, yani aynı isimlerle, 911 modelleri satılmaya devam edilmiştir. Tüm modellerde 2341cc motorlara geçilmiştir. Yeni motorlarla 911T’de 130hp, ABD versiyonunda 140hp, 911E’de 165hp ve 911S’de 190hp güce erişilmiştir.

911 Carrera RS 2.7 (1972–74) koleksiyoncular tarafından en çok istenen modellerden birisi olmuştur. Model ismindeki RS kısaltması rennsport ise yani motor sporu anlamına gelmekte.

Carrera RSR 3.0 ve Turbo modelleri yarışlar gayesiyle üretilmiştir. Turbo model 1974 yılı Le Mans yarışında ikinci gelmiştir ve böylelikle kapasitesini göstermiştir. Ducktail spoilerı ve 3.0L turbo motor üretimi 930 ve 934 yarış otomobillerinde de görülmüştür.

1974 yılında ilk seri üretim turboşarjlı Porsche otomobili olarak Frankfurt Otomobil Fuarı’nda sunulan Porsche 911 Turbo 1975 yılında piyasaya sürülmüştür. İlk modellerde 3.0 L 260hp motor göze çarparken 1978’den sonra 3.3L 300hp güce erişilmiştir.

1975 Porsche 911 Carrera Turbo için TheSmokingTire tarafından yayımlanmış şu hoş videoyu da şuraya bırakayım:

911 gelişmeye devam ederken satış istatistiklerinin düştüğünü fark edilince Porsche, 928 adlı yeni bir model geliştirmeye ihtiyaç duymuştur. 911 ‘e kıyasla daha güçlü olan bu modelde V8 kullanılmıştır.

Güç, bir spor araba için vazgeçilmez olsa da tasarım çoğu kişi için belki de bir tık öndedir. Porsche ise hem tasarımı iyi yapmayı hem de çok güçlü bir spor araba ortaya çıkarmayı, tüm 911 serisinde olduğu gibi 928’de de başarmıştır! 928, 911’e göre daha konforlu bir tasarımla üretilmiştir. Belki farlar daha iyi dizayn edilebilirdi ama yine de göz hoş gözüken bir otomobil olduğu aşikar.

1977 yılında tanıtılan 928, 1995'e kadar çok iyi bir satış istatistiği getirse de en sonunda 911'den çok da fazla satamamıştır. Aynı zamanda, motorsport başarısı da 911'den daha düşük gelmiştir.

İleriye dönük bir not: Bu satışların sonunda, 2000li yıllarda 928 ve 968 ‘in yerine geçebilecek olan Panamera projesi başlatılmıştır.

3. Nesil: Porsche 911/964 (1988–1994)

Porsche 911 Cabrera 3.2 modelden sonra yeni 911 nesli için çalışmalara başlanmıştır. Hatta 964 kodlu model Benjamin Dimson tarafından özel olarak tasarlanmıştır.

Benjamin Dimson’ı kısaca tanıtmak gerekirse, Kendisi Adamson University-Endüstri Mühendisliği mezunu olup kıdemli tasarım danışmanı ve baş tasarımcıdır. Dimson aynı zamanda 944 Turbo, 928 S4, 959, 911 Speedster ‘ı da tasarlamıştır. Anlaşılan o ki Dimson, Porsche için değerli isimler arasındadır.

Çağın gerektirdikleri de hesaba katılarak tasarlanan yepyeni 964, ilk kez 1988 yılının Eylül ayında Mondial de l’Automobile Paris Motor Show programında sunulmuştur.

4. Nesil: Porsche 911/993 (1993–1998)

933 modelini Porsche’nin baş tasarımcı yardımcısı olan Anthony Hatter tasarlamıştır. 911’in 911’liğinden taviz vermeden ve 964’e ayrıntılar ekleyerek yeni bir spor araba tasarlayan Hatter, bu sayede hem kendi kariyerinde ilerlemiş hem de Porsche’ye daha gelişmiş olmasına rağmen daha ucuz olan bir araba kazandırmıştır.

Bahsi geçen otomobil 1993 yılının Eylül ayında Frankfurt Motor Show ile piyasa sürülmüştür.

Aracın ne kadar iyi olduğunu açıklamak için biraz sonra vereceğim bilgi hayli yeterli olsa gerek: Porsche 993 C4, Guinness Rekorlar Kitabı’na girmiştir!

Dünyanın en zorlu 100.000 km testini tamamlayan 993 C4, sahiden de Guinness Rekorlar Kitabı’nda.

Dünyanın en zorlu 100.000 km testini ilk duyduğumda nedense zihnimde kelimenin tam anlamıyla “canavar gibi araba” belirmişti ancak Porsche 993 C4 tam olarak da şuna benziyor:

Lüks, zarafet ve güç. Bahsetmek istediğim de tam olarak bu.

5. Nesil: Porsche 911/996(1997–2005)

Daha öncesinde Boxster’ı tasarlayan ekip olan Harm Lagaay, Pinky Lai ve Grant Larson bu kez de daha aerodinamik bir model ile Porsche’nin pazardaki payını korumalıydı.

Daha ergonomik tasarlanan Porsche 911 996 GT1 modeliyle 1997 yılının Mayıs ayında Le Mans deneme sürüşü yapılmıştır ve 1998 Le Mans yarışında 415hp gücündeki 996 turbo motoruyla 911 GT1–98 adlı Porsche modeli kazanmıştır.

6. Nesil: Porsche 911/997 (2004–2011)

Çağı yakalayan 911 977 modelinin hem tasarımı hem teknik özellikleri iyi yönde değişime uğramıştır. PASM adında yeni bir süspansiyon yöntemi S versiyon Porsche’lerde bir standart haline gelmiştir. Yenilikler sadece PASM ile kalmamış, bir de aktif güvenliği arttıran PSM yani Porsche Stabilite Yöntemi diye bir teknoloji söz konusu olmuştur. İç mekan tasarımından yapılan değişiklikler ve farlarda yuvarlak şekle geri dönüş ile Porsche daha farklı bir görünüme kavuşmuştur.

997, Haziran 2004'te piyasa sürülmüş olsa da geliştirilmeye devam edilmiştir ve böylelikle 2010 yılında 444hp gücünde 3.8 motorlu Porsche 997.2 GT3 RS piyasaya sürülmüştür.

Sesini de dinlemek isterseniz, şöyle güzel bir videodan yararlanabilirsiniz:

7. Nesil: Porsche 911/991 (2011-günümüz)

Koca bir tarihin sonuna geldik: günümüz.

911 991, zamanın Porsche baş tasarımcısı olan Michael Mauer tarafından tasarlanmış yeni bir macera olmuştur. Yeni bir macera diyorum çünkü gövdede yapılan değişikler ve geliştirilmiş teknik özellikler ile 991 ayrı bir yer edinmiştir. Özellikle adından çokça söz ettiren 911 Turbo S Exclusive gibi modeller 607hp’lik motora sahip. 2018'de Porsche, 991.2 GT2 RS modelinin 700hp’lik gücüyle efsaneliğini korumayı hatta daha da yükseltmeyi başarmıştır.

2020 yılı itibariyle Porsche’nin internet sitesine girdiğimizde 911 bölümünde bizi Carrera & Targa ve Turbo olmak üzere iki seçenek karşılıyor.

Karşımıza çıkan ilk seçenek olan Carrera & Targa modellerine baktığımızda, 911 Targa 4S ve 911Carrera 4S otomobillerini görüyoruz.

Turbo modellerine baktığımızdaysa 911 Turbo S’i görüyoruz.

6-silindir 3.7 hacimli 911 Turbo S’in 650ps’lik bir gücü olduğu biliniyor ki bu da 641hp’ye eşit olmakta. PS metrik beygir gücüyken HP mekanik beygir gücü olarak geçtiğinden arada ufak farklılıklar olabiliyor ancak bunlar ileri bölümlerin konusu!

Peki ya ben ne düşünüyorum?

Motor gücünü tekrarlamanın gereksizliği bir yana, tasarımın bu denli güzel olması beni çok etkiliyor. Şahsen Porsche’de belki de en sevdiğim özellik bu. 911 başta olmak üzere Porsche arabalarında ortak olarak gözlemlediğim özelliklerden biri, güçlerinin yanı sıra prestij tasarımları. Lüks ile yüksek performansın birleşimi bence hayran bırakıcı sonuçlar çıkarıyor. 911 gibi… Gerçekten de 911 konusunda Ferry Porsche’nin dediklerine katılmamam mümkün değil!

“911, Afrika’da safari yaptıktan sonra Le Mans yarışlarına katılabileceğin, ardından New York caddeleri üzerinden tiyatroya gidebileceğin dünya üzerindeki tek araba.”

Sevgiyle, saygıyla ve 911'le kalın!